در دورهای که تمرکز صاحبان کسبوکار از تولید کالا به سما بازاریابی آن تغییر پیدا کرد، تحقیقات بازار به ابزاری قدرتمند در دست بازاریابان تبدیل شد تا از طریق آن از عکسالعمل بازار را قبل از معرفی یک محصول آگاه باشند. بااینوجود، فاکتورهای مختلفی وجود دارد که اهمیت تحقیقات بازار را اثبات مینماید.
اولین هدف برنامه تحقیقات بازار پاسخ دادن به یک سؤالی است که توسط مدیریت مجموعه مطرح میگردد. این پرسش که از آن بهعنوان پرسش تحقیق هم یاد میکنند، درواقع تبدیل به هدف اصلی از انجام تحقیقات بازار میشود. بااینوجود، هدف از انجام تحقیق میتواند در موارد مختلف متفاوت باشد و هر هدف از تحقیق میتواند یک پرسش متفاوتی را در این رابطه مطرح نماید. این درواقع وظیفه تحقیقات بازار است که اطلاعات لازم را جمعآوری کند، نتایج را تحلیل کند و به این سه سؤال پاسخ دهد.
در ادامه ۱۲ هدف تحقیق یا پرسشی را میبینیم که یک کسبوکار ممکن است از تیم تحقیقات بازار خود بپرسد. اهمیت تیم تحقیقات بازاریابی زمانی مورد تأکید قرار میگیرد که بتواند بهتمامی این پرسشها پاسخ دهد.
– آیا اطلاعات کاملی از بازار در اختیارداریم؟
یکی از دلایل انجام دادن تحقیقات بازار نیاز یک کسبوکار نیاز هر کسبوکاری به اطلاعات کمی و کیفی از بازار هدف میباشد. تحقیقات بازار میتواند اطلاعات بیشتری را در این رابطه در اختیار مدیران قرار دهد.
۲- آیا برای انجام این تحقیق به انجام تحقیقات بازاریابی اولیه یا ثانویه نیازمندیم؟؟
وقتی به این نتیجه رسیدیم که به اطلاعات بازار نیاز داریم، باید ببینیم آیا این اطلاعات از طریق تحقیقات ثانویه بازار قابلدسترس است یا برای به دست آوردن نیاز به انجام تحقیقات اولیه میباشد؟ مزیت انجام دادن تحقیقات اولیه این است که این روش میتواند اطلاعات مورد نیاز را از هر دو روش فوق در اختیار ما قرار دهد.
پس حالا میدانیم که تحقیقات بازار میتواند اطلاعات مهمی را چه از طریق تحقیقات اولیه یا ثانویه در اختیار ما قرار دهد. از این مرحله به اهمیت این تحقیقات برای ما روشنتر خواهد شد.
۳- در بازار چه خبر است؟
اطلاعات جمعآوریشده میتواند بسیار گسترده و بزرگ باشد، بنابراین این وظیفه تیم تحقیقات بازار است که آنها را مورد تحلیل و یکدست شدن قرار دهد و نتایج مناسب آن را در اختیار مدیران قرار دهد. مثلاً فضای فعلی کسبوکار به چه صورت است، آیا بازار در حال رشد کردن است یا کوچک شدن و اینکه حاشیههای ایجادشده توسط رقبا به چه صورت است؟ یکی از اهمیت تحقیقات بازار ارائه درک عمیق و کامل برای تمام بازیکنان اصلی در بازار است.
۴- نیازها، خواسته و تقاضای مشتریان ما چه مواردی میباشد؟
هرزمانی که در حال راهاندازی یک برند جدید هستید، مطمئناً خواهان اطلاع از نیازها و خواستههای مشتری هستید. در همین حین، اگر این برند یک برند لوکس یا برتر در بازار باشد، علاقهمند به کسب اطلاع از تقاضا و همچنین علاقه مشتری هم هستید. تحقیقات بازار به پی بردن و شناخت تمامی این موارد به شما کمک مینماید.
۵- مشتریان ما چگونه تصمیمات خرید خود را اخذ میکنند؟
تحقیقات بازار در حوزه خردهفروشی و تجارت الکترونیک پیوسته در حال مهمتر و پررنگتر شدن است، چراکه فرایند تصمیمگیری مشتری در این دو حوزه همواره بهصورت دینامیک و در طی چند دقیقه بوده و شدت این موضوع هم در حال افزایش است. به عبارتی اهمیت این تحقیقات در این دور حوزه چند برابر است، چراکه به بازاریاب کمک میکند که فاکتورهای ایجادکننده و ممکن کننده در فرایند تصمیمگیری مشتری را شناسایی کنند.
۶- پیشنهاد رقیب ما چیست؟
نه، منظورم فقط محصولات معرفیشده از سمت رقیب نیست. محصولات را از طریق تحقیق ثانویه، وبسایت یا حتی ویترین رقیب هم میتوانید مشاهده کنید. منظورم روشهای قیمتگذاری، روشهای ارائه تخفیف و… است. آیا در حال واردکردن یک محصول جدید به بازار میباشد؟ اگر چنین باشد، ما چگونه باید نسبت به آن عکسالعمل نشان دهیم؟ این اطلاعات که هرگز بهصورت عمومی اعلام نمیشود را میتوان از طریق تحقیقات رقابتی که بخشی از تحقیقات بازار است به دست آورد.
۷- مشتریان ما با چه دیدی به برند ما نگاه میکنند؟
در عصر مدرن کنونی، برخی از تصمیمهای مشتریان حتی پیش از ورود آنها به محل فروشگاه اتفاق می افتد و این خود نشان از اهمیت رو به افزایش اعتبار برند دارد. پس مشتریان در یک برند همواره در پی چه چیزی اند؟ خدمات مشتریان خوب و باکیفیت یا اطلاع دیگران از خرید آنها از یک برند خاص و به عبارتی نشان دادن آن به دیگران؟ آیا مسئله ارزش مطرح است یا عزتنفس؟ اینکه چرا یک مشتری در حال خرید از ما یا رقیب ماست، چیزی است که درواقع تحقیقات بازار اقدام به استخراج آن میکند.
۸- ما قادر به انجام چه کار بیشتری در بازار هستیم؟
آیا قادر به ارائه یک پیشنهاد فروش جدید، پیشنهاد تخفیف، توسعه بازار، تغییر ساختار قیمتگذاری و یا توسعه کانال توزیع هستیم؟ گزینههای متعددی در برابر بازاریاب وجود دارد، که تحقیقات بازار میتواند برای آنها و در ارتباط با فرایند تصمیمگیری مشتری به بازاریاب کمک کند.
۹- سبد محصول ما باید شامل چه مواردی باشد؟
اغلب شرکتهای بزرگ امروزی مجموعه بزرگ و متنوعی از محصولات را در اختیاردارند. در این رابطه به سبد محصول پیشنهادی شرکتهای اپل، گوگل، سامسونگ، فیسبوک و یا هر شرکت بزرگ دیگری توجه کنید. این شرکتها عموماً از طریق تحقیقات بازار دست به توسعه و گسترش سبد محصول خود و همچنین یافتن محصولات مختلفی میکنند که قادر به معرفی آنها بوده و به مشتری هم کمک میکند.
۱۰- چطور کسبوکار خود را توسعه میدهیم؟
یک از مواردی که شرکتهای بزرگ تحت عنوان آنها شناخته میشوند، توانایی آنها در تشکیل یک سازمان و ارائه بهترین عملیات برای توسعه توانایی کسبوکار سازمان آنها است. بنابراین، معمولترین مشکل آنها توسعه کسبوکار است که به بهترین شکل و از طریق تحقیقات بازار قابلحل است.
۱۱- ارتباطات بازاریابی ما باید به چه شکلی باشد؟
در این رابطه میتوانید از هر آژانس تبلیغاتی برتر و شناختهشدهای بپرسید و ببینید که آنها برای هر کمپین تبلیغاتی خلاقانهای که اجرا میکنند به چه میزان از تحقیقات بازار دست میزنند. همواره در این کمپینها چندین نوبت معرفی و اجرا آزمایشی کمپین اتفاق میافتد تا عکسالعمل مشتری نسبت به محصول نهایی موردسنجش قرار بگیرد، و از طریق احساس و درک مشتری در مورد برند قبل و پس از اجرای کمپین مورد ارزیابی قرار بگیرد.
۱۲- چه فرصتهایی دست نخورده باقیماندهاند؟
اهمیت تحقیقات بازار بیش از پیش زمانی مشخص میشود که این تحقیقات به شناخت فرصتهای موجود در برابر شرکت کمک کند یکی از بهترین راههای انجام و شناخت آن اجرای تجزیهوتحلیل شکاف و فاصله بین عملیات فعلی و اهداف است. علاوه بر این تحلیل موقعیت و تحلیل مصرفکننده میتواند به شرکت در اتخاذ تصمیم مناسب کمک کند.